این تحقیق با هدف ارزیابی نشانگرهای کیفیت در آموزش عالی کشاورزی در آموزشکده فنی و حرفه ای کشاورزی اهواز از دیدگاه دانشجویان و آموزشگران انجام شده است. این تحقیق ازلحاظ هدف کاربردی بوده که با بهره گیری از روش پیمایش انجام شده است. در این تحقیق کلیه آموزشگران و دانشجویان آموزشکده کشاورزی اهواز به ترتیب به تعداد 50 و 450 نفر به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده اند. ابزار این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده که برای جمع آوری داده ها و اطلاعات موردنیاز مورداستفاده قرار گرفته است. روایی پرسشنامه بر پایه نظرهای گروهی از اعضای هیات علمی و کارشناسان ترویج و آموزش کشاورزی تامین و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (a=0.83) محرز شد. برای تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزارSPSS19 بهره گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که بین دیدگاه دانشجویان و آموزشگران در زمینه نشانگرهای کیفیت در آموزش عالی کشاورزی در آموزشکده فنی وحرفه ای کشاورزی اهواز هیچ گونه اختلاف معنی داری وجود ندارد و مشخص شد که سطح نشانگرهای کیفیت در آموزش عالی کشاورزی بر اساس دیدگاه دانشجویان و آموزشگران در حد مطلوبی قرار دارد. تحلیل عاملی گویه های موثر بر بهبود کیفیت در آموزش عالی کشاورزی نشان داد که مهم ترین عامل ها عبارتند از: عامل عاطفی و نگرشی، عامل زیرساختی، عامل صلاحیت آموزشی، عامل توسعه آموزش کاربردی و عامل اعتباری و حمایتی.

تحقیق مزبور از نوع پیمایشی-توصیفی بوده که جامعه آماری آن کارشناسان سازمان آموزش فنی و حرفه ای و ادارات تابعه و کارشناسان بخش صنعت و نیز اساتید دانشگاه ها و مراکز علمی کشور بوده اند. اطلاعات مورد نظر در این پژوهش از طریق پرسشنامه و چک لیست محقق ساخته جمع آوری و برای انتخاب بهترین دوره و مهارت از منظر چهار دیدگاه (نیاز بازار کار و صنعت، توجه به توسعه کارآفرینی، توجه به اشتغال زایی فارغ التحصیلان و برابری الویت ها) از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر، حاکی از آن است که در انتخاب مهارت ها بر اساس توجه به نیاز بازار کار و صنعت اولویت ها عبارت بودند از: اول مهارت تعمیر و نگهداری طیف سنج جرمی، اولویت دوم مهارت کار با طیف سنج جرمی، اولویت سوم مهارت تعمیر و نگهداری طیف سنج تفرق اشعه ایکس، اولویت چهارم مهارت تعمیر و نگهداری کروماتوگرافی گازی - طیف سنج جرمی و اولویت پنجم مهارت کار با طیف سنج تفرق اشعه ایکس در توجه به توسعه کارآفرینی به ترتیب عبارتند از: دوره کاربر آزمایشگاه کروماتوگرافی با مهارت کار با کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی، مهارت کاربر آسیاب فرنیش با مهارت کار با آسیاب فرنیش، کاربر اشعه ایکس با مهارت کار با طیف سنج تفرق اشعه ایکس، مهارت تعمیر و نگهداری طیف سنج مرئی–فرابنفش و مهارت کار با رفراکتومتر انتخاب شده است. در دیدگاه توجه به اشتغالزایی فارغ التحصیلان مهارت ها به ترتیب عبارتند از: مهارت کار با دستگاه لایه نشانی در خلا با تبخیر حرارتی، مهارت تعمیر و نگهداری طیف سنج جرمی، مهارت کار با کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی، مهارت تعمیر و نگهداری رزونانس مغناطیس هسته-تبدیل فوریه، مهارت کار با کروماتوگرافی مایع تهیه ای با کارایی بالا انتخاب شدند و در رویکرد برابری اولویت ها نتایج نشان می دهد که اولویت اول دوره کاربر آزمایشگاه طیف سنجی با مهارت تعمیر و نگهداری طیف سنج جرمی، اولویت دوم دوره کاربر آزمایشگاه کروماتوگرافی مربوط با مهارت کار با کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی، اولویت سوم دوره کاربر آزمایشگاه طیف سنجی با مهارت کار با طیف سنج جرمی، اولویت چهارم دوره کاربر طیف سنج اشعه ایکس با مهارت های کار با طیف سنج تفرق اشعه ایکس و تعمیر و نگهداری طیف سنج تفرق اشعه ایکس تشخیص داده شده است.

در این پژوهش، به دنبال بررسی وضعیت مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان کردستان در زمینه تربیت نیروی انسانی و تولید سرمایه انسانی و نیز پرورش روحیه کار و اشتغال هستیم. روش پژوهش ما تحقیق پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه و مشاهده است. جامعه آماری این تحقیق 9897 نفر از دانش آموختگان دوازده مرکز فنی و حرفه ای پسرانه استان کردستان در سال های 88-1391 است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران، 370 نفر از آنان انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد که روایی آن با استفاده از روش روایی محتوا برآورد شد و پایایی آن 0.78 آلفای کرونباخ به دست آمد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که آموزش های فنی و حرفه ای موفق شده اند که نقش نسبتا مناسبی در پرورش نیروی کار ماهر یا همان تولید سرمایه انسانی و تربیت نیروی انسانی خوداشتغال و کارآفرین داشته باشند و می توانند به عنوان یک ابزار و راهکار اصلی در جهت تولید، توسعه و بهسازی سرمایه انسانی نقش اساسی داشته باشد. البته نتایج نشان می دهد که در خصوص مواردی چون بازنگری برنامه های درسی و کیفیت آموزش های موجود، نیاز به دقت و عمل بیشتری هست. همچنین، در صورت در اختیار گذاردن منابع مالی و سرمایه ای، فارغ التحصیلان توانایی بیشتری برای حرکت به سمت خوداشتغالی و کارآفرینی خواهند داشت.

نظام های آموزش و پرورش همواره در معرض اصلاح و تغییر قرار دارند. عمده ترین دلایل این اصلاحات همسو کردن نظام آموزشی با تحولات و تغییرات سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی است و در دهه های اخیر موجب سرعت بخشیدن به اصلاحات اقتصادی بوده است. لذا توجه به اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ، به عنوان ابزار مهمی برای تربیت و افزایش کارایی و بهره وری نیروهای انسانی به منظور زمینه سازی اصلاحات و توسعه اقتصادی ، می تواند از اولویت های اصلی اصلاح نظام آموزشی کشور باشد.یکی از کشورهایی که در اواخر دهه 1980 میلادی در شرایط نسبتا مشابهی با شرایط امروز کشور ما (مانند تکیه بر صدور مواد خام ، اقتصاد حمایتی، و مواجهه با بیکاری جوانان ، رکود اقتصادی، وسعت سرزمین، پراکندگی جغرافیایی و تنوع فرهنگی) قرار داشت کشور استرالیا است که در اوایل دهه 1990 با تأکید بر اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای توسعه اقتصادی را آغاز کرد و در پایان این دهه و شروع قرن بیست و یکم به موفقیت های چشمگیری نائل شد. از این رو، بررسی ویژگی های این نظام می تواند درس هایی برای اصلاح آموزش فنی و تکمیلی وجود دارد که امکان تحرک و انعطاف پذیری این سیستم را در پاسخ گویی به نیازهای صنعت و همچنین توسعه و اصلاح مستمر آن فراهم می سازد. این ویژگی ها عبارتند از: 1. استقلال سازمانی نظام آموزش فنی و حرفه ای، 2. ارتباط با بخش تولید و خدمات، 3. ایجاد مراکز پژوهشی و ارتباط با دانشگاه ها و مراکز علمی.این مقاله، با توصیف و بررسی کاربرد این ویژگی ها در آموزش فنی و حرفه ای ایران، نشان داده است که توجه به آنها می تواند به اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ایران کمک نماید. البته تحقق این اصلاحات نیازمند ایجاد بسترهایی مانند پژوهشی شدن ساختار دانشگاه ها و تاسیس مراکز پژوهشی در زمینه آموزش های فنی و حرفه ای و همچنین تاسیس و توسعه نهادهای مدنی حرفه ای است تا به کمک آنها بتوان سازمان های میانی تاسیس نمود که قادر باشد رابطه مستمر بین آموزش و بخش تولید را فراهم سازد. در پایان مقاله نیز پیشنهادهایی برای اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ایران ارائه شده است .

امروزه اهمیت کارآفرینی در توسعه جوامع آشکار و نقش آموزش های فنی و حرفه ای در این بخش ویژه است. استفاده کنندگان از آموزش های فنی و حرفه ای با توجه به مهارتی که ناشی از آموزش است و تجربه عملی کار را در محیط آموزشی انجام می دهند، وضعیت مطلوب تری نسبت به شغل دارند. بر همین اساس، هدف از انجام این پژوهش مقایسه قابلیت های کارآفرینی در بین فراگیران مراکز آموزش فنی و حرفه ای و هنرستان های فنی و حرفه ای است. روش پژوهش توصیفی با رویکرد پیمایشی است که در بین جامعه آماری کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای و هنرستان های فنی و حرفه ای انجام گرفت. با توجه به حجم بالای مخاطبان تعداد 300 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند؛ از مراکز آموزش فنی و حرفه ای 150 نفر و از هنرستان های فنی و حرفه ای نیز 150 نفر انتخاب شدند. برای افزایش همگن سازی نمونه آماری از هر دو بخش در 3 رشته آموزشی اقدام به سنجش قابلیت کارآفرینی شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که در بعد کنترل درونی، استقلال طلبی، توفیق طلبی، ریسک پذیری و خلاقیت قابلیت های کارآفرینی را سنجید. داده ها در پایان با استفاده از نرم افزار SPSS در دو بخش توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که قابلیت کارآفرینی در بین هر دو گروه کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای و هنرستان های فنی و حرفه ای نامطلوب است، ولی قابلیت کارآفرینی کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای از هنرآموزان هنرستان های فنی و حرفه ای بیشتر است. ضعف قابلیت کارآفرینی فراگیران آموزش های مهارتی بیانگر برنامه ریزی بهتر و توجه بیشتر به تقویت مولفه های کارآفرینی در بین فراگیران این بخش است. با توجه به رسالتی که آموزش های فنی و حرفه ای در ورود به بازار کار برای کارآموزان دارد، تقویت مهارت های مرتبط با کارآفرینی باید در اولویت این آموزش ها قرار گیرد.